Vroeger at de gemiddelde Nederlander brood. In de ochtend én in de middag. Een grote groep mensen doet dat nog steeds. Echter, een groeiende groep is brood gaan mijden. We zouden dik worden van brood. Termen als “broodbuik” en “leaky gut” waren daar ineens. Waar komt dit vandaan en moet je nu wel of geen brood eten?
Anti-nutriënten
Brood wordt gemaakt van granen. Meestal van tarwe. Maar soms ook van rogge, gerst, maïs of haver. Granen hebben dus een plantaardige oorsprong. Veel planten hebben verdedigingsmechanismen ontwikkeld om hun zaden te beschermen tegen zaden etende dieren. Eén van deze mechanismen is de productie van anti-nutriënten die de vertering van de zaden onmogelijk of oncomfortabel maken. Gek genoeg hebben deze anti-nutriënten feitelijk een positief effect op onze gezondheid. Ze voorkomen namelijk inflammatie (ontstekingen in het lichaam) Maar, er zijn ook zorgen. Vooral voor krachtsporters. Deze anti-nutriënten bemoeilijken namelijk de opname van eiwitten door ons lichaam! Het blijft echter onduidelijk of we dit negatieve effect kunnen opheffen door simpelweg meer eiwitten te eten. Er is namelijk alleen relevante data beschikbaar voor dieren. Niet voor mensen.
Tarwegevoeligheid
Maar, we zijn er nog niet. Met name bij tarwe zijn er zorgen over o.a. gluten en andere FODMAPs (Slecht-fermenteerbare, slecht-geabsorbeerde, korte keten koolhydraten) Het lastige hieraan is dat dit veelal zorgt voor “vage” klachten, waar ook artsen vaak geen raad mee weten. Glutenallergie bestaat, maar komt zeer zelden voor. Het punt is dat ook mensen die geen totale glutenallergie hebben, hier toch gevoelig voor kunnen zijn . En dan nog de andere FODMAP´s….Om deze blog leesbaar te houden zou je kunnen stellen dat als je na het eten de volgende symptomen hebt de kans bestaat dat je een “tarwe gevoeligheid” hebt:
Opzwelling, gas, lichte maagkrampen en vermoeidheid. En je scheten ruiken altijd naar iets dat wekenlang heeft liggen rotten.
De één verdraagt tarweproducten beter dan de ander. Dit heeft meerdere oorzaken, maar het lijkt vanuit evolutionair oogpunt te verklaren. Bepaalde volkeren eten al langer tarwe dan de andere. Ook de bereidingswijze speelt een belangrijke rol. Het prikkelbaar darm syndroom met als gevolg een lekkende darm komt waarschijnlijk vaker voor dan wordt gediagnostiseerd. Dit zorgt voor inflammatie en tal van van vage klachten, zoals gewrichtspijnen. Mijn advies is dan ook om bij twijfel van een tarwegevoeligheid eens te kijken hoe je lichaam reageert op geen of minder tarweproducten.
Let wel op: tarwe zit niet alleen in brood! Deze blog gaat over brood, maar er zijn natuurlijk tal van bewerkte graanproducten waar tarwe in is verwerkt. Deze producten zijn waarschijnlijk een groter probleem dan je lunch met een volkoren broodje en kaas…
Advies
Traditioneel bereidde volkoren granen kunnen geweldige gezondheidsproducten zijn. Maar, krachtsporters zijn waarschijnlijk beter af met het matigen van hun graaninname, vanwege de belemmering van het verteren van mineralen en eiwitten door de anti-nutriënten. Heb je een FODMAP-gevoeligheid dan kan je granen , vooral tarwe, het beste volledig vermijden. Het kan dus ook verstandig zijn te matigen of te stoppen met brood eten. Zorg liever voor voldoende vezels door het eten van veel groenten, fruit en peulvruchten.
Tot Slot
Ikzelf eet wel eens een broodje. Het is gemakkelijk en lekker. Toch bestaat het gros van mijn maaltijden (dus ook de lunch!) uit veel groenten, vlees, vis, kip en een koolhydraatbron zoals witte rijst of aardappel. Waarom? Sowieso veel volume en dus veel verzadiging en het is op deze manier makkelijk om aan je eiwit- en vezelbehoefte te komen. Dit kan met brood ook, maar de praktijk is dat veel mensen toch kiezen voor het minder gezonde beleg, zoals kaas en vleeswaren. Deze producten zijn bewerkt en calorierijk. Dus. Wat doe jij op je boterham? Denk jij dat dat gezonder is dan de door mij genoemde maaltijden?
Juist….
